21 september 2015

Zijn AIVD analyses nog geloofwaardig

Inlichtingenzwendel in Amerikaanse leger

Grote krantenkoppen en televisiestations in de Verenigde Staten spreken schande van een nieuwe inlichtingenzwendel in het Amerikaanse leger. Zeker vijftig analisten die werken bij het Central Command (CENTCOM) in Florida zeggen dat hun rapporten over Islamitische Staat (IS) en al Qaida zijn gemanipuleerd. Superieuren pasten rapporten aan om president Obama stelselmatig onjuist te informeren over een zogenaamd voorspoedig militair optreden in Syrië. Het Pentagon gaat diepgaand onderzoek doen, meldt ook 'de Volkskrant'.

Commissie Davids
Dit bericht doet denken aan hoe Amerikaanse autoriteiten in 2002 en 2003 inlichtingen vervalsten die aantoonden dat Irak in bezit was van massavernietigingswapens. Dat was niet zo, maar de Nederlandse regering werd er wel door misleid. Commissie Davids stelde onderzoek in naar de Nederlandse steun aan de Irakoorlog en concludeerde dat buitenlandse mogendheden via Angelsaksische en Israëlische ambassades de regering hadden beïnvloed, ondanks waarschuwingen van de veiligheidsdiensten in Nederland.

Geloofwaardigheid van AIVD analyses
Inlichtingenrapporten worden blijkbaar nog steeds vervalst, mogelijk om politieke standpunten van regeringen zoals die van Nederland te beïnvloeden. Gemanipuleerde analyses zullen niet meer door tussenkomst van ambassades de regering bereiken, maar mogelijk wel door ze naar Nederlandse veiligheidsdiensten zelf te sturen. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) klaagt al langer dat niet is te achterhalen of rapporten die de inlichtingendiensten AIVD en MIVD uit het buitenland ontvangen, daar wel rechtmatig zijn vervaardigd.
Over de samenwerking van de AIVD met buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten is de CTIVD toch al niet erg lovend. Persoonlijke voorkeuren van AIVD-personeel zouden bepalen met welke buitenlandse diensten wordt samengewerkt. Wanneer ruwe gegevens van die favoriete diensten op een zelfde, subjectieve wijze worden beoordeeld, is dat van invloed op de geloofwaardigheid van door AIVD vervaardigde analyses.

Rol Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding                                                
De AIVD en MIVD moeten naar eer en geweten de regering informeren over zaken die belangrijk zijn voor het buitenlandbeleid. Dat doen zij onder meer door berichten van buitenlandse diensten te analyseren en te verstrekken aan zogeheten belangendragers zoals de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV). Maar zonder te vertellen waar die gegevens vandaan komen. Een groot probleem is namelijk dat buitenlandse leveranciers van ruwe gegevens ook hun eigen geheimhoudingsplicht en bronbescherming moeten respecteren.

De internationale inlichtingenwereld keurt beïnvloeding van buitenlandse regeringen door inlichtingendiensten niet af. Het wordt zelfs aangemoedigd. Daarom is het mogelijk dat analyses worden gemanipuleerd en AIVD en MIVD door collega-diensten misbruikt. Belangendragers lopen dan de kans dat zij analyses ontvangen die zijn vervaardigd op basis van door buitenlandse inlichtingendiensten gemanipuleerde berichten. Dat maakt dit inlichtingenproduct zwak. 

Analisten van de NCTV hoeven gelukkig niet blind te varen op analyses van Nederlandse inlichtingendiensten alleen. Ze zijn niet dom of naïef en kunnen mogelijke beïnvloeding door buitenlandse inlichtingendiensten prima onderkennen. De NCTV vindt dat de eigen onafhankelijke, sterke analysefunctie een constructieve controle uitoefent en onjuiste gegevens tijdig kan onderkennen. Zij hebben namelijk meer ingangen tot goede en betrouwbare gegevens dan die van de inlichtingendiensten alleen. 

Politieke beïnvloeding door buitenlandse inlichtingendiensten
Toch is het noodzakelijk de beoordeling van analyses van inlichtingendiensten te verbeteren. Een classificatiesysteem kan daarbij helpen. Ondanks dat er sprake is van strikte bronbescherming moet het mogelijk zijn in algemene termen aan te geven welke soort bronnen ten grondslag liggen aan verstrekte gegevens. Dat kunnen open of gesloten bronnen zijn, menselijke of digitale bronnen, maar ook zelfs alleen de namen van landen.

Zo’n classificatieschema dient een tweeledig doel. Allereerst zullen afnemers van producten meer inzicht krijgen in belang en waarde van de informatie en kunnen vervolgens sneller en adequater handelen. Ten tweede is het belangrijk voor inlichtingen- en veiligheidsdiensten zelf om – zolang er kennelijk analyses worden gemanipuleerd – zich zelf zoveel mogelijk te beschermen tegen beïnvloeding door collega-inlichtingendiensten.

Als onafhankelijke toezichthouder moet tot slot ook de CTIVD weten uit welk land ruwe gegevens afkomstig zijn. Die lang gekoesterde wens moet eindelijk worden omgezet in werkelijkheid.

Versie van dit artikel ook in VK dd 21-09-2015 

http://www.volkskrant.nl/opinie/inlichtingendienst-moet-weten-uit-welk-land-informatie-komt~a4146165/


CTIVD liet op 23 september weten dat de toezichthouder toegang heeft tot ALLE ruwe gegevens die de diensten uit het buitenland ontvangen.
Inhoudelijk oordeel over betrouwbaarheid van die buitenlandse gegevens blijft taak van AIVD en MIVD. Manipulaties door vreemde mogendheden blijven dus mogelijk.

Op 14 maart 2017 laat het gerechtshof in Den Haag weten dat Nederlandse inlichtingendiensten niet verplicht zijn na te gaan op welke wijze gegevens zijn verkregen die zij van de NSA en GCHQ ontvangen.
http://www.ravage-webzine.nl/2017/03/14/hof-modus-operandi-aivdmivd-blijft-geheim/

5 september 2015

KPN betrokken bij AIVD-werkzaamheden

Een bewerking van deze blog is op 
3 september 2015 afgedrukt op 
de Opiniepagina van het NRC

Amsterdamse politie arresteerde na tip van BVD op 5 september 1975 vier Syriërs en verijdelde kaping van trein met uit Rusland afkomstige joodse emigranten.
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en militaire collega-dienst (MIVD) krijgen meer bevoegdheden. Daarover is een hoop gedoe. Organisaties als Amnesty International en Bits of Freedom maken zich grote zorgen; Nederland moet niet een nog grotere politiestaat worden. De KPN denkt slim mee te kunnen zeilen met deze kritieken. Waar belangengroeperingen opkomen voor privacy en mensenrechten, mengt de KPN zich uit economische en financiële motieven brutaal in de discussie.

KPN betrokken bij AIVD-werkzaamheden 
Hypocriet bekritiseert de KPN de ‘nieuwe’ verplichting om medewerking te verlenen aan de nieuwe wet, omdat die in strijd zou zijn met het communicatiegeheim. Dat argument is er met de haren bijgesleept. De KPN -en diens voorloper PTT - zijn al decennia lang betrokken bij de werkzaamheden van de AIVD en de Binnenlandse veiligheidsdienst (BVD). Daar waren ze zelfs trots op!

In de strijd tegen het terrorisme was, is en blijft het verzamelen van metadata, de uitwisseling van gegevens met het buitenland en de samenwerking tussen veiligheidsdiensten en telecommunicatie bedrijven onvermijdelijk.
De KPN zeurt nu, maar is de eigen rol in de geschiedenis van de veiligheidsdiensten vergeten. In nauwe samenwerking met de BVD heeft de KPN/PTT onbaatzuchtig een treinkaping door Syrische terroristen in Amersfoort weten te voorkomen, mede dankzij stapels metadata die door buitenlandse inlichtingendiensten werden aangeleverd.

De AIVD en minister Plasterk zijn erg terughoudend in het verstrekken van mededelingen over successen in de strijd tegen het terrorisme. Gespit op het internet en in boeken werkt echter verhelderend.
Met de kennis van nu is het zelfs bewonderenswaardig dat de toenmalige BVD, maar ook het Nederlandse telecombedrijf PTT, veertig jaar geleden op een “op amateuristische lijkende manier van werken”, een terroristische aanslag kon voorkomen.

Syrische ‘al Saiqa’ -verzetsbeweging
De Amsterdamse politie arresteerde op 5 september 1975 vier Syriërs en verijdelde de kaping van een trein met uit Rusland afkomstige joodse emigranten. Bijna onmiddellijk daarna werd bekend dat na een tip van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) een terreuraanslag door vier bewapende vrijheidsstrijders van de Syrische ‘al Saiqa’ -verzetsbeweging was voorkomen. De Syriërs waren door een arrestatieteam van de Amsterdamse politie in Hotel Neutraal op het Damrak van hun bed gelicht. Bij de inval in hun kamer werden pistolen, pistoolmitrailleurs en een namaakbom, met draden en een batterij gevonden.

Metadata
Buitenlandse inlichtingendiensten hadden met behulp van SIGINT (signal intelligence) (delen van) telefoonnummers in het Midden-Oosten onderschept en deze metadata gedeeld met de BVD. Lange lijsten werden door de BVD dagelijks en handmatig vergeleken met gegevens van telefoongesprekken uit Nederland met het buitenland. Die gesprekken kwamen in 1975 nog niet geautomatiseerd tot stand, maar door tussenkomst van een telefoniste.


De Nederlandse veiligheidsdienst BVD kwam na afspraken met de PTT vier (onvoorzichtig) opererende Syriërs op het spoor, die vanuit het Hotel Neutraal meermaals telefoneerden met verdachte personen of instanties in het Midden-Oosten.
Het verzamelen – en niet het aftappen – van communicatie in samenwerking met telecombedrijven bewees onomstotelijk zijn nut. Het succes in de strijd tegen het terrorisme was compleet door voorafgaande verstrekking van metadata door buitenlandse inlichtingendiensten.
Hierdoor heeft de AIVD/BVD in samenwerking met KPN/PTT en dankzij vrachten metadata die door buitenlandse inlichtingendiensten werden aangeleverd een treinkaping weten te voorkomen.

Het verijdelen van deze terreuraanslag licht helaas slechts een tipje op van de sluier die over de geheime dienst ligt.

Aanpassing communicatiebeleid AIVD

Het is spijtig dat de AIVD niet meer van zijn successen in de openbaarheid brengt; het zou een hoop gedoe in de media kunnen voorkomen. Inzichtelijke berichtgeving over de wettelijke waarborgen bij het gebruik van de interceptiebevoegdheid en de verwerking van die gegevens, moet eveneens bijdragen aan het verminderen van de zorgen dat Nederland afglijdt naar een politiestaat.
Een aanpassing in het communicatiebeleid van de AIVD is net zo dringend noodzakelijk als de wijziging van de nieuwe inlichtingenwet zelf.


Overheidssurveillance is ook inlichtingenwerk

Bits of Freedom verwart politieonderzoek met discriminatie In TROUW van vrijdag 23 februari 2024 beticht Lotte Houweling van Bits of Free...