22 mei 2015

Wantrouwen NSA verblindt objectieve visie op Snowden


Een bewerkte versie verscheen in NRC op vrijdag 15 mei 2015

Gebrek aan historische kennis van Russische geheime diensten

De directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Rob Bertholee vindt de uitspraken van de Amerikaan Edward Snowden dat zijn dienst “in feite voor de Amerikanen” zou werken “echt absolute bullshit”. En hij heeft gelijk.
Naar aanleiding van deze uitspraak in de NRC van 1 mei 2015 stelt het Tweede Kamerlid Ronald van Raak Kamervragen aan minister Plasterk van Binnenlandse zaken. Van Raak vindt dat de Amerikaan Snowden als schoothondje van de SP zijn verdediging nodig heeft.

Het is verwonderlijk dat zo veel intelligente mensen blindelings geloven in de ‘goede’ bedoelingen van Edward Snowden en vervolgens hun verbazing uitspreken over de opmerking van de directeur van de AIVD dat de Amerikaanse defector te weinig tegenspraak wordt geboden.

Nu heeft de AIVD de beschikking over meer bronnen en is de dienst ten opzichte van een journalist of een Tweede Kamerlid in het voordeel. De AIVD beschikt immers over veel analyses van bevriende buitenlandse inlichtingendiensten over de persoon Snowden. De dienst wordt regelmatig bijgepraat door collega-diensten over hun zienswijzen. Ongetwijfeld bezoeken Rusland-specialisten van de AIVD vaker dan voorheen seminars in binnen- en buitenland, waar naast de buitenlandpolitiek van Rusland, de mogelijke rol van de Russische geheime dienst FSB in de ‘affaire’ Snowden hoog op de agenda staat.

Juist omdat Bertholee meer weet, maar uit geheime bronnen niet kan en mag citeren, wil hij de media stimuleren meer en beter te onderzoeken en kritischer te reageren op de uitlatingen van Snowden. 
Hij is overigens niet de enige die dat vindt.
Kritische en hooggeleerde geesten in universiteitskringen verbazen zich bijna dagelijks over de hijgerige berichtgeving rond Edward Snowden en diens uitlatingen. Die criticasters vragen zich steeds vaker af waarom Snowden als een soort nieuw geestelijk leider wordt aanbeden. Hij wordt aangehoord en geloofd, zonder te veel discussie, zonder voldoende tegengas, zonder kritische tegenvragen te stellen uit angst dat hij een interview zal weigeren of saboteren.

Snowden wordt blindelings geloofd en aanbeden als was hij een geestelijk leider 

Er zijn genoeg bronnen die een evenwichtiger beeld kunnen schetsen. Op de website ‘Netkwesties.nl’ bijvoorbeeld, laten de heren Peter Koops en Peter Olsthoorn met grote regelmaat kritische geluiden horen over de uitlatingen van Snowden. Zij storen zich in het bijzonder aan zich repeterende zogenaamde nieuwe feiten en onthullingen over de NSA, de grote boosdoener, maar ook de organisatie die Snowden heeft gediend en door wie hij is betaald. 

Russische operatie

Het is daarnaast stuitend te constateren dat elke gerede twijfel over de betrouwbaarheid  van de uitlatingen van Snowden steevast kan rekenen op een storm van kritiek. Het ingesleten wantrouwen ten aanzien van de werkwijzen van de NSA, verblindt een objectieve visie op de 'echte' Snowden. Een explosie van verontwaardiging volgt telkens wanneer wordt gesuggereerd dat Snowden misschien een geheime Russische operatie zou kunnen zijn. Dit getuigt op zijn minst van gebrek aan historische kennis over de Russische geheime diensten.

De bewering van Putin dat de dagen van de ‘Koude Oorlog’ zijn teruggekeerd, verdient opnieuw een studie naar de grote zeer inventieve Russische operaties met menselijke bronnen. Russen zijn goede schakers! Die operaties zullen in Londen en Washington nooit worden vergeten.

Het is op zijn minst opvallend dat Snowden alleen 'schandalen onthult’ over afgeluisterde bondgenoten van de Amerikanen. Het is naïef te veronderstellen dat de Amerikaanse NSA alleen zijn collega’s zou hebben afgeluisterd. Het ligt veel meer voor de hand dat de NSA de oude vijand Rusland bespioneert en afluistert.

Putin door NSA afgeluisterd?

Laat Snowden nu juist toevallig in Moskou zijn gestrand en daar onderdak hebben gekregen. Hij wordt er goed behandeld. Zeer wel mogelijk in ruil voor het verzwijgen van eventuele afluisterpraktijken tegen het Kremlin of tegen Putin zelf. Dat Putin ook zou zijn afgeluisterd, is voor de Russische president de allergrootst denkbare blamage. 

Het is niet zeker dat Edward Snowden de perfecte Russische operatie is om te proberen de USA en de bondgenoten tegen elkaar uit te spelen, maar gezien de gebeurtenissen volgend op de berichten van Snowden uit Moskou, dringt de gedachte zich steeds vaker op dat het wel een knappe spionagestunt kan zijn. 

De directeur van de AIVD vindt in ieder geval dat Snowden een bijna ongelimiteerd nieuwspodium krijgt. Hij verwijt de media dat Snowden ’s niet onderbouwde argumenten voetstoots voor waar worden aangenomen.
Bertholee heeft beslist een punt om de recente uitspraken van Snowden over de relatie tussen de Amerikanen en de AIVD onderuit te halen. Immers, de Amerikaan heeft als klein radartje binnen de NSA - vanwege een ver doorgevoerde compartimentering - een te beperkte kennis van die organisatie en heeft al helemaal geen inzage in hun buitenlandse collegiale of diplomatieke betrekkingen .

De historische kennis over de ‘Koude Oorlog’, laat staan over de praktijken van de Russische geheime diensten, ontbreekt bij Bertholee ‘s opponenten nagenoeg totaal. Om deze reden heeft de incapabele opmerking dat Snowden niet voor de Russen zou kunnen werken, recht op het predicaat “absolute bullshit”.


Geen opmerkingen:

Overheidssurveillance is ook inlichtingenwerk

Bits of Freedom verwart politieonderzoek met discriminatie In TROUW van vrijdag 23 februari 2024 beticht Lotte Houweling van Bits of Free...