Zijn AIVD analyses nog geloofwaardig

Inlichtingenzwendel in Amerikaanse leger

Grote krantenkoppen en televisiestations in de Verenigde Staten spreken schande van een nieuwe inlichtingenzwendel in het Amerikaanse leger. Zeker vijftig analisten die werken bij het Central Command (CENTCOM) in Florida zeggen dat hun rapporten over Islamitische Staat (IS) en al Qaida zijn gemanipuleerd. Superieuren pasten rapporten aan om president Obama stelselmatig onjuist te informeren over een zogenaamd voorspoedig militair optreden in Syrië. Het Pentagon gaat diepgaand onderzoek doen, meldt ook 'de Volkskrant'.

Commissie Davids

Dit bericht doet denken aan hoe Amerikaanse autoriteiten in 2002 en 2003 inlichtingen vervalsten die aantoonden dat Irak in bezit was van massavernietigingswapens. Dat was niet zo, maar de Nederlandse regering werd er wel door misleid. Commissie Davids stelde onderzoek in naar de Nederlandse steun aan de Irakoorlog en concludeerde dat buitenlandse mogendheden via Angelsaksische en Israëlische ambassades de regering hadden beïnvloed, ondanks waarschuwingen van de veiligheidsdiensten in Nederland.

Geloofwaardigheid van AIVD analyses

Inlichtingenrapporten worden blijkbaar nog steeds vervalst, mogelijk om politieke standpunten van regeringen zoals die van Nederland te beïnvloeden. Gemanipuleerde analyses zullen niet meer door tussenkomst van ambassades de regering bereiken, maar mogelijk wel door ze naar Nederlandse veiligheidsdiensten zelf te sturen. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) klaagt al langer dat niet is te achterhalen of rapporten die de inlichtingendiensten AIVD en MIVD uit het buitenland ontvangen, daar wel rechtmatig zijn vervaardigd.

Over de samenwerking van de AIVD met buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten is de CTIVD toch al niet erg lovend. Persoonlijke voorkeuren van AIVD-personeel zouden bepalen met welke buitenlandse diensten wordt samengewerkt. Wanneer ruwe gegevens van die favoriete diensten op een zelfde, subjectieve wijze worden beoordeeld, is dat van invloed op de geloofwaardigheid van door AIVD vervaardigde analyses.

Rol Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding                                                

De AIVD en MIVD moeten naar eer en geweten de regering informeren over zaken die belangrijk zijn voor het buitenlandbeleid. Dat doen zij onder meer door berichten van buitenlandse diensten te analyseren en te verstrekken aan zogeheten belangendragers zoals de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV). Maar zonder te vertellen waar die gegevens vandaan komen. Een groot probleem is namelijk dat buitenlandse leveranciers van ruwe gegevens ook hun eigen geheimhoudingsplicht en bronbescherming moeten respecteren.

De internationale inlichtingenwereld keurt beïnvloeding van buitenlandse regeringen door inlichtingendiensten niet af. Het wordt zelfs aangemoedigd. Daarom is het mogelijk dat analyses worden gemanipuleerd en AIVD en MIVD door collega-diensten misbruikt. Belangendragers lopen dan de kans dat zij analyses ontvangen die zijn vervaardigd op basis van door buitenlandse inlichtingendiensten gemanipuleerde berichten. Dat maakt dit inlichtingenproduct zwak. 

Analisten van de NCTV hoeven gelukkig niet blind te varen op analyses van Nederlandse inlichtingendiensten alleen. Ze zijn niet dom of naïef en kunnen mogelijke beïnvloeding door buitenlandse inlichtingendiensten prima onderkennen. De NCTV vindt dat de eigen onafhankelijke, sterke analysefunctie een constructieve controle uitoefent en onjuiste gegevens tijdig kan onderkennen. Zij hebben namelijk meer ingangen tot goede en betrouwbare gegevens dan die van de inlichtingendiensten alleen. 

Politieke beïnvloeding door buitenlandse inlichtingendiensten

Toch is het noodzakelijk de beoordeling van analyses van inlichtingendiensten te verbeteren. Een classificatiesysteem kan daarbij helpen. Ondanks dat er sprake is van strikte bronbescherming moet het mogelijk zijn in algemene termen aan te geven welke soort bronnen ten grondslag liggen aan verstrekte gegevens. Dat kunnen open of gesloten bronnen zijn, menselijke of digitale bronnen, maar ook zelfs alleen de namen van landen.

Zo’n classificatieschema dient een tweeledig doel. Allereerst zullen afnemers van producten meer inzicht krijgen in belang en waarde van de informatie en kunnen vervolgens sneller en adequater handelen. Ten tweede is het belangrijk voor inlichtingen- en veiligheidsdiensten zelf om – zolang er kennelijk analyses worden gemanipuleerd – zich zelf zoveel mogelijk te beschermen tegen beïnvloeding door collega-inlichtingendiensten.

Als onafhankelijke toezichthouder moet tot slot ook de CTIVD weten uit welk land ruwe gegevens afkomstig zijn. Die lang gekoesterde wens moet eindelijk worden omgezet in werkelijkheid.

Versie van dit artikel ook in VK dd 21-09-2015 

http://www.volkskrant.nl/opinie/inlichtingendienst-moet-weten-uit-welk-land-informatie-komt~a4146165/

CTIVD liet op 23 september weten dat de toezichthouder toegang heeft tot ALLE ruwe gegevens die de diensten uit het buitenland ontvangen.
Inhoudelijk oordeel over betrouwbaarheid van die buitenlandse gegevens blijft taak van AIVD en MIVD. Manipulaties door vreemde mogendheden blijven dus mogelijk.

Op 14 maart 2017 laat het gerechtshof in Den Haag weten dat Nederlandse inlichtingendiensten niet verplicht zijn na te gaan op welke wijze gegevens zijn verkregen die zij van de NSA en GCHQ ontvangen.
http://www.ravage-webzine.nl/2017/03/14/hof-modus-operandi-aivdmivd-blijft-geheim/

KPN betrokken bij AIVD-werkzaamheden

Een bewerking van deze blog is op 

3 september 2015 afgedrukt op 

de Opiniepagina van het NRC

Amsterdamse politie arresteerde na tip van BVD op 5 september 1975 vier Syriërs en verijdelde kaping van trein met uit Rusland afkomstige joodse emigranten.

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en militaire collega-dienst (MIVD) krijgen meer bevoegdheden. Daarover is een hoop gedoe. Organisaties als Amnesty International en Bits of Freedom maken zich grote zorgen; Nederland moet niet een nog grotere politiestaat worden. De KPN denkt slim mee te kunnen zeilen met deze kritieken. Waar belangengroeperingen opkomen voor privacy en mensenrechten, mengt de KPN zich uit economische en financiële motieven brutaal in de discussie.

KPN betrokken bij AIVD-werkzaamheden 

Hypocriet bekritiseert de KPN de ‘nieuwe’ verplichting om medewerking te verlenen aan de nieuwe wet, omdat die in strijd zou zijn met het communicatiegeheim. Dat argument is er met de haren bijgesleept. De KPN -en diens voorloper PTT - zijn al decennia lang betrokken bij de werkzaamheden van de AIVD en de Binnenlandse veiligheidsdienst (BVD). Daar waren ze zelfs trots op!

In de strijd tegen het terrorisme was, is en blijft het verzamelen van metadata, de uitwisseling van gegevens met het buitenland en de samenwerking tussen veiligheidsdiensten en telecommunicatie bedrijven onvermijdelijk.

De KPN zeurt nu, maar is de eigen rol in de geschiedenis van de veiligheidsdiensten vergeten. In nauwe samenwerking met de BVD heeft de KPN/PTT onbaatzuchtig een treinkaping door Syrische terroristen in Amersfoort weten te voorkomen, mede dankzij stapels metadata die door buitenlandse inlichtingendiensten werden aangeleverd.

De AIVD en minister Plasterk zijn erg terughoudend in het verstrekken van mededelingen over successen in de strijd tegen het terrorisme. Gespit op het internet en in boeken werkt echter verhelderend.

Met de kennis van nu is het zelfs bewonderenswaardig dat de toenmalige BVD, maar ook het Nederlandse telecombedrijf PTT, veertig jaar geleden op een “op amateuristische lijkende manier van werken”, een terroristische aanslag kon voorkomen.

Syrische ‘al Saiqa’ -verzetsbeweging

De Amsterdamse politie arresteerde op 5 september 1975 vier Syriërs en verijdelde de kaping van een trein met uit Rusland afkomstige joodse emigranten. Bijna onmiddellijk daarna werd bekend dat na een tip van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) een terreuraanslag door vier bewapende vrijheidsstrijders van de Syrische ‘al Saiqa’ -verzetsbeweging was voorkomen. De Syriërs waren door een arrestatieteam van de Amsterdamse politie in Hotel Neutraal op het Damrak van hun bed gelicht. Bij de inval in hun kamer werden pistolen, pistoolmitrailleurs en een namaakbom, met draden en een batterij gevonden.

Metadata

Buitenlandse inlichtingendiensten hadden met behulp van SIGINT (signal intelligence) (delen van) telefoonnummers in het Midden-Oosten onderschept en deze metadata gedeeld met de BVD. Lange lijsten werden door de BVD dagelijks en handmatig vergeleken met gegevens van telefoongesprekken uit Nederland met het buitenland. Die gesprekken kwamen in 1975 nog niet geautomatiseerd tot stand, maar door tussenkomst van een telefoniste.

De Nederlandse veiligheidsdienst BVD kwam na afspraken met de PTT vier (onvoorzichtig) opererende Syriërs op het spoor, die vanuit het Hotel Neutraal meermaals telefoneerden met verdachte personen of instanties in het Midden-Oosten.

Het verzamelen – en niet het aftappen – van communicatie in samenwerking met telecombedrijven bewees onomstotelijk zijn nut. Het succes in de strijd tegen het terrorisme was compleet door voorafgaande verstrekking van metadata door buitenlandse inlichtingendiensten.

Hierdoor heeft de AIVD/BVD in samenwerking met KPN/PTT en dankzij vrachten metadata die door buitenlandse inlichtingendiensten werden aangeleverd een treinkaping weten te voorkomen.

Het verijdelen van deze terreuraanslag licht helaas slechts een tipje op van de sluier die over de geheime dienst ligt.

Aanpassing communicatiebeleid AIVD

Het is spijtig dat de AIVD niet meer van zijn successen in de openbaarheid brengt; het zou een hoop gedoe in de media kunnen voorkomen. Inzichtelijke berichtgeving over de wettelijke waarborgen bij het gebruik van de interceptiebevoegdheid en de verwerking van die gegevens, moet eveneens bijdragen aan het verminderen van de zorgen dat Nederland afglijdt naar een politiestaat.

Een aanpassing in het communicatiebeleid van de AIVD is net zo dringend noodzakelijk als de wijziging van de nieuwe inlichtingenwet zelf.

Kamerleden moeten AIVD niet aansturen

Lees ook http://www.opiniestukken.nl/opiniestukken/artikel/986/Kamerleden-hebben-geen-verstand-van-inlichtingenwerk (3 juni 2015)

Kamerleden willen dat de AIVD meer onderzoek gaat doen naar financiering van moskeeën in Nederland. Zonder diepgaande kennis van zaken en slechts gevoed door beelden van amateurs en berichtgeving in de media, willen sommige politici daadwerkelijk invloed krijgen op en sturing geven aan activiteiten van inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Dat is een gevaarlijke tendens. Kamerleden hebben geen verstand van inlichtingenwerk. Dat is niet erg, want het is hun taak niet. Dat moet zo blijven, ze zijn niet voor niets politici.

“De Wet schrijft de taken van de AIVD voor – niet de Kamer”

Dit keer dwingt de Kamer de AIVD om meer onderzoek te doen naar de financiering van moskeeën in Nederland. Volgende week wil de Kamer – en ik roep maar wat - de AIVD voorschrijven meer onderzoek te verrichten naar contacten van Nederlandse ondernemers met Iran, of naar welke

groepen Nederlanders de film van Edward Snowden hebben gezien en hoeveel Tunesiërs zijn getrouwd met Nederlandse vrouwen.

Voor je het weet willen Kamerleden straks ook de politie voorschrijven welke misdrijven zij eerst moeten oplossen of Defensie verplichten eerst de kustwacht te versterken in plaats van naar Senegal af te reizen.

Straks hebben na de verkiezingen de ‘linkse fracties’ in de Kamer de meerderheid en geven aan de AIVD de opdracht een onderzoek te doen naar de meest uiteenlopende relaties van de heer Wilders van de PVV.

Het eind is zoek, dus laten we niet beginnen aan deze exercitie. Het parlement moet zich houden aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Kamerleden moeten hun parlementaire controle uitoefenen. Ze moeten rapporten en toekomstverwachtingen van en over inlichtingen- en veiligheidsdiensten interpreteren en daarop hun overwegingen baseren. Kamerleden moeten zich niet inhoudelijk verdiepen in het operationele inlichtingenwerk, moeten niet de keuzes maken op welk aandachtsveld, wanneer en hoelang een inlichtingendienst actief is.

Die keuzes op welke terreinen de AIVD actief zou moeten zijn, moeten niet worden gemaakt in het parlement. Zeker niet na het laatste rapport van de Algemene Rekenkamer, waarin de noodklok wordt geluid over het “het gevoerde jojobeleid van het kabinet”.

Toen nog schreeuwden Kamerleden moord en brand en spuiden hun ongeloof en frustraties. Oppositiepartijen als D66 en CDA verweten het kabinet te spelen met de veiligheid van Nederland. Het SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak riep zelfs dat het kabinet rigoureuze maatregelen heeft genomen met weinig verstand van zaken.

De Kamer is kort van memorie en valt zeer onverstandig in de zelfde valkuil als waarin het kabinet is gevallen. De valkuil van onkunde ‘aangaande het inlichtingenwerk’.

Wantrouwen NSA verblindt objectieve visie op Snowden

Een bewerkte versie verscheen in NRC op vrijdag 15 mei 2015

Gebrek aan historische kennis van Russische geheime diensten

De directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Rob Bertholee vindt de uitspraken van de Amerikaan Edward Snowden dat zijn dienst “in feite voor de Amerikanen” zou werken “echt absolute bullshit”. En hij heeft gelijk.

Naar aanleiding van deze uitspraak in de NRC van 1 mei 2015 stelt het Tweede Kamerlid Ronald van Raak Kamervragen aan minister Plasterk van Binnenlandse zaken. Van Raak vindt dat de Amerikaan Snowden als schoothondje van de SP zijn verdediging nodig heeft.

Het is verwonderlijk dat zo veel intelligente mensen blindelings geloven in de ‘goede’ bedoelingen van Edward Snowden en vervolgens hun verbazing uitspreken over de opmerking van de directeur van de AIVD dat de Amerikaanse defector te weinig tegenspraak wordt geboden.

Nu heeft de AIVD de beschikking over meer bronnen en is de dienst ten opzichte van een journalist of een Tweede Kamerlid in het voordeel. De AIVD beschikt immers over veel analyses van bevriende buitenlandse inlichtingendiensten over de persoon Snowden. De dienst wordt regelmatig bijgepraat door collega-diensten over hun zienswijzen. Ongetwijfeld bezoeken Rusland-specialisten van de AIVD vaker dan voorheen seminars in binnen- en buitenland, waar naast de buitenlandpolitiek van Rusland, de mogelijke rol van de Russische geheime dienst FSB in de ‘affaire’ Snowden hoog op de agenda staat.

Juist omdat Bertholee meer weet, maar uit geheime bronnen niet kan en mag citeren, wil hij de media stimuleren meer en beter te onderzoeken en kritischer te reageren op de uitlatingen van Snowden. 
Hij is overigens niet de enige die dat vindt.

Kritische en hooggeleerde geesten in universiteitskringen verbazen zich bijna dagelijks over de hijgerige berichtgeving rond Edward Snowden en diens uitlatingen. Die criticasters vragen zich steeds vaker af waarom Snowden als een soort nieuw geestelijk leider wordt aanbeden. Hij wordt aangehoord en geloofd, zonder te veel discussie, zonder voldoende tegengas, zonder kritische tegenvragen te stellen uit angst dat hij een interview zal weigeren of saboteren.

Snowden wordt blindelings geloofd en aanbeden als was hij een geestelijk leider 

Er zijn genoeg bronnen die een evenwichtiger beeld kunnen schetsen. Op de website ‘Netkwesties.nl’ bijvoorbeeld, laten de heren Peter Koops en Peter Olsthoorn met grote regelmaat kritische geluiden horen over de uitlatingen van Snowden. Zij storen zich in het bijzonder aan zich repeterende zogenaamde nieuwe feiten en onthullingen over de NSA, de grote boosdoener, maar ook de organisatie die Snowden heeft gediend en door wie hij is betaald. 

Russische operatie

Het is daarnaast stuitend te constateren dat elke gerede twijfel over de betrouwbaarheid  van de uitlatingen van Snowden steevast kan rekenen op een storm van kritiek. Het ingesleten wantrouwen ten aanzien van de werkwijzen van de NSA, verblindt een objectieve visie op de 'echte' Snowden. Een explosie van verontwaardiging volgt telkens wanneer wordt gesuggereerd dat Snowden misschien een geheime Russische operatie zou kunnen zijn. Dit getuigt op zijn minst van gebrek aan historische kennis over de Russische geheime diensten.

De bewering van Putin dat de dagen van de ‘Koude Oorlog’ zijn teruggekeerd, verdient opnieuw een studie naar de grote zeer inventieve Russische operaties met menselijke bronnen. Russen zijn goede schakers! Die operaties zullen in Londen en Washington nooit worden vergeten.

Het is op zijn minst opvallend dat Snowden alleen 'schandalen onthult’ over afgeluisterde bondgenoten van de Amerikanen. Het is naïef te veronderstellen dat de Amerikaanse NSA alleen zijn collega’s zou hebben afgeluisterd. Het ligt veel meer voor de hand dat de NSA de oude vijand Rusland bespioneert en afluistert.

Putin door NSA afgeluisterd?

Laat Snowden nu juist toevallig in Moskou zijn gestrand en daar onderdak hebben gekregen. Hij wordt er goed behandeld. Zeer wel mogelijk in ruil voor het verzwijgen van eventuele afluisterpraktijken tegen het Kremlin of tegen Putin zelf. Dat Putin ook zou zijn afgeluisterd, is voor de Russische president de allergrootst denkbare blamage. 

Het is niet zeker dat Edward Snowden de perfecte Russische operatie is om te proberen de USA en de bondgenoten tegen elkaar uit te spelen, maar gezien de gebeurtenissen volgend op de berichten van Snowden uit Moskou, dringt de gedachte zich steeds vaker op dat het wel een knappe spionagestunt kan zijn. 

De directeur van de AIVD vindt in ieder geval dat Snowden een bijna ongelimiteerd nieuwspodium krijgt. Hij verwijt de media dat Snowden ’s niet onderbouwde argumenten voetstoots voor waar worden aangenomen.

Bertholee heeft beslist een punt om de recente uitspraken van Snowden over de relatie tussen de Amerikanen en de AIVD onderuit te halen. Immers, de Amerikaan heeft als klein radartje binnen de NSA - vanwege een ver doorgevoerde compartimentering - een te beperkte kennis van die organisatie en heeft al helemaal geen inzage in hun buitenlandse collegiale of diplomatieke betrekkingen .

De historische kennis over de ‘Koude Oorlog’, laat staan over de praktijken van de Russische geheime diensten, ontbreekt bij Bertholee ‘s opponenten nagenoeg totaal. Om deze reden heeft de incapabele opmerking dat Snowden niet voor de Russen zou kunnen werken, recht op het predicaat “absolute bullshit”.

Is Snowden schoothondje van SP-Kamerlid Van Raak?

16 mei 2015

Van Raak van de Socialistische Partij moet wel haast vriendschappelijke banden hebben met Amerikaan Snowden

"Bullshit"

De directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Rob Bertholee vindt het “echt absolute bullshit” dat zijn dienst “in feite voor de Amerikanen” zou werken, zoals de Amerikaan Edward Snowden beweert. Naar aanleiding van deze uitspraak in de NRC van 1 mei 2015 stelt het Tweede Kamerlid Ronald van Raak van de Socialistische Partij Kamervragen aan minister Plasterk van Binnenlandse zaken.

De inhoud van die zeven vragen bevestigt de algemeen gedeelde zienswijze dat politici in Nederland nauwelijks verstand hebben van inlichtingenwerk. Dat hoeft ook niet, maar hoe verzint Van Raak die vragen? Iedere fractiemedewerker met een beetje ervaring kan de vragen in een half uur zelf beantwoorden en dat levert vooral verwijzingen naar de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV) op. Plasterk zal zeggen dat er gegevens worden uitgewisseld, maar hij doet geen mededelingen over de inzet van inlichtingenmiddelen. Hij zal droogjes meedelen dat Nederland geen strategie heeft ten aanzien van Snowden, dat Rob Bertholee niet in algemene zin van mening is dat journalisten in Nederland niet kritisch zouden zijn en dat er geen gronden zijn waarop Nederland een officieel verzoek tot politiek asiel van de heer Snowden zou kunnen honoreren. Bovendien is gebleken dat Van Raak’s Amerikaanse vriend zijn verhalen kwijt kan, zelfs wanneer hij zogenaamd “geïsoleerd” in Moskou verblijft.

Tweede Kamerlid Ronald van Raak gelooft in goede bedoelingen Snowden

Schoothondje van de SP

Er zijn vast AIVD-medewerkers die Van Raak vragen zouden willen stellen over zijn optreden als “advocaat” van Snowden. Heeft Van Raak soms vriendschappelijke banden met de defector? Van Raak denkt in ieder geval zelf wel dat de Amerikaan als schoothondje van de SP zijn verdediging nodig heeft.

Van Raak zou voorts gevraagd kunnen worden waarom hij Snowden een goede bron voor de AIVD vindt. De mening van Van Raak in een column dat Snowden nu eenmaal bij de NSA heeft gewerkt en dat hij heeft gezien wat de NSA allemaal uitspookt en dat hij weet hoe binnen de NSA over de AIVD wordt gedacht, zal zelfs door een beginneling bij de AIVD als bullshit kunnen worden afgedaan. Van Raak moet vooral vragen blijven stellen, maar niet zelf in columns proberen antwoorden te verzinnen.

Five - Nine - Fourteen Eyes

Tot slot mist Van Raak in zijn Kamervragen het feit dat de Duitse diensten wel degelijk meedoen in de groep die door het leven gaat als de “Fourteen Eyes”.

Dat zijn de landen van de “Nine Eyes” plus Duitsland, België, Italië, Spanje en Zweden. De “Nine Eyes” bestaan uit Nederland, Denemarken, Frankrijk, Noorwegen en de “Five Eyes” (Groot-Brittannië, de VS, Australië, Nieuw-Zeeland en Canada).

Over de ontstaansgeschiedenis van deze “Eyes” hoeft Van Raak alleen maar het internet te raadplegen. 

Luistert NSA ook Rusland af?

Het zijn opmerkelijk genoeg juist de landen verenigd in deze “Fourteen Eyes” die door de defector Snowden tegen elkaar worden uitgespeeld. Het is toch opvallend dat door Snowden alleen 'schandalen' worden onthuld over afgeluisterde 'vrienden' van de Amerikanen. Het is toch naïef te veronderstellen dat de Amerikaanse NSA alleen zijn eigen bondgenoten zou hebben afgeluisterd. Het ligt toch veel meer voor de hand dat de NSA de oude vijand Rusland afluistert. Het land van Putin neemt in ieder geval wel tegenmaatregelen!

“Koude Oorlog”

Snowden heeft na zijn geplande (?) tussenstop in Moskou van de Russen onderdak gekregen. In ruil voor het verzwijgen van de zwakke kanten van het Kremlin, zo niet die van president Putin zelf? Je mag betwijfelen of Edward Snowden een 'perfecte' Russische operatie is die de USA en de oude bondgenoten tegen elkaar uitspeelt. Maar Rusland zou weleens achter deze verdeel en heers operatie kunnen zitten. Wanneer je de geschiedenis van de “Koude Oorlog” kent, weet je waartoe de Russische inlichtingendiensten in staat waren en nog steeds zijn.

Het is niet de eerste keer dat de Russische geheime dienst erin geslaagd is bij de NSA agenten te rekruteren die uiterst gevoelige informatie aan de Russen wisten door te spelen. Russen zijn goede en geduldige schakers.

Journalistiek geeft Snowden te weinig tegengas

Het is vreemd dat veel intelligente mensen, onder wie parlementariërs en journalisten, wél zomaar geloven in de goede bedoelingen van Edward Snowden, maar vervolgens hun verwondering uit spreken over het feit dat de journalistiek in de ogen van de directeur van de AIVD, Rob Bertholee, te weinig tegengas geeft.

Het is toch echt beter te luisteren naar meer bronnen en hun invalshoeken dan Snowden alleen op zijn blauwe ogen te geloven. Dat is pas echt naïef.

Substantiële Angst voor Terreurdreiging

Een bewerkte versie werd gepubliceerd in NRC van maandag 27 april 2015

Overheid bevordert substantiële angst terreurdreiging

Nederlandse overheid beoordeelt het dreigingsniveau permanent substantieel hoog en wakkert hiermee angstgevoelens en verrechtsing van het politieke klimaat aan

Het kabinet vindt de kans op een jihadistische aanslag in Nederland reëel, hoewel daarvoor geen concrete aanwijzingen bestaan. Het kabinet roept vaak dat de terreurdreiging codekleur oranje heeft en substantieel hoog blijft. Die dreiging blijft hoog, ondanks het krachtig tegengaan van radicalisering, de bestrijding van terrorisme en het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving. Omdat de dynamiek van het jihadisme in Nederland zo onvoorspelbaar, zo ongrijpbaar is, heeft het kabinet een reeks maatregelen in het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme uitgevaardigd, waarvan vooraf niet kan worden gemeten of er ook resultaat mee zal worden geboekt. Integendeel. De AIVD zegt in zijn jaarverslag over 2014 dat de kabinetsmaatregel die personen verhindert om uit te reizen naar Syrië of Irak zelfs contraproductief werkt, want de dreiging van jihadistisch terrorisme gaat ook uit van gefrustreerde ‘thuisblijvers’!

Waarop is die permanente dreiging eigenlijk gebaseerd? Allereerst zegt de AIVD in zijn analyse “Transformatie van het jihadisme in Nederland / Zwermdynamiek en nieuwe slagkracht” van 2014 dat terroristische aanslagen ook in Nederland kunnen plaatsvinden. Direct gevolgd door de aarzeling precies te kunnen of willen benoemen uit welke hoek zo’n aanslag kan komen. Gemakshalve worden alle mogelijke door analisten bedachte scenario’s opgevoerd. In de aanpak van de Nederlandse overheid ontstaat dus een zelfde zwermdynamiek zónder nieuwe slagkracht.

Nu zijn het de thuisblijvers die voor dreiging zorgen, dan weer de gewelddadige Islamitische Staat (IS). Teruggekeerde jihadstrijders zijn het probleem, hoewel er meer strijders naar Syrië reizen dan er terugkomen waar zij vechten voor een kalifaat en niet tegen Nederland. 

In de zwermdynamiek van de dreigingsanalyses worden uit angst niet alle risico’s te hebben benoemd, tot slot ook nog de ‘lone wolves’ ten tonele gevoerd.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) zegt dat de veiligheid nooit voor 100% kan worden gegarandeerd en dat daarom de autoriteiten elke dag opnieuw beoordelen of het pakket maatregelen afdoende is. Elke dag! De graadmeter voor de veiligheid in Nederland is op die manier niet meer dan een ordinaire onberekenbare beursindex, waarop de veiligheidsmaatregelen van het kabinet zelf geen invloed hebben. 

Er zijn politieke partijen die goed garen spinnen bij een substantiële angst voor terreurdreiging

Door het ontbreken van transparante overheidscommunicatie wordt de indruk gewekt dat de 'substantiële angst' bij Nederlanders de regering goed uitkomt. Angst zorgt immers voor verrechtsing van maatschappij en politiek. Er zijn dus politieke partijen die goed garen spinnen bij een substantiële angst voor terreurdreiging.

Angst in ruil voor macht? Het is geen nieuw politiek en electoraal instrument, maar wel heel lang erg on-Nederlands. En daar werken onderdelen van ministeries aan mee.

Lege aktetas

Die door het kabinet gevreesde substantiële dreiging van terreuraanslagen in Nederland komt uiteraard tot uiting in de media. Ook zij spelen een belangrijke rol bij het dagelijks in stand houden van de angst voor terroristische aanslagen. Iedereen kent wel de mediagenieke chocoladeletters over vreselijke aanslagen, terwijl in de praktijk de Nederlandse burger slechts last heeft van een treinvertraging vanwege een achtergelaten aktetas.

Zo verspreidt de NRC op 17 april in een artikel de niet onderbouwde bewering van de woordvoerder van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, Aissa Zanzen, dat salafisme zich op de lange duur kan uiten in haat en wrok tegen Nederland. 

Ondertussen zegt de AIVD in dit artikel dat de weerbaarheid van steeds meer moskeeën onder invloed van het salafisme afneemt. Dat duidt er op dat er een strijd gaande is tussen moslimpartijen onderling en niet tegen Nederland.

De “Europese Commissie tegen Racisme en Intolerantie” (ECRI) vindt dat bepaalde politici en media de islam en moslims te vaak afschilderen als bedreiging voor de Nederlandse maatschappij. Media zelf doen onvoldoende zelfstandig onderzoek naar het waarheidsgehalte van de berichten van de Nederlandse overheid over de ernst van de jihadistische terreurdreiging. Opiniemakers geven in diezelfde media wel hun kritieken.

Angst leidt tot 'verrechtsing' van kiezers

“Angst verrechtst”, zei de inmiddels overleden hoofdredacteur en NRC-columnist J.L. Heldring bij zijn afscheid in 2012 al, “Het beste medicijn tegen zulke angst (..) is om het begrepen te laten worden. Het gaat daarbij juist niet om de kennis van de academische uitzondering, maar het begrip van de doorsnee mens.”

En zijn mening wordt gedeeld. De  angst voor het dreigende geweld van het jihadisme, zegt antropoloog Hans Feddema in Joop.nl, leidt tot 'verrechtsing' van kiezers.

Het Amsterdamse onderzoeksburo Jansen & Janssen dat politie, justitie en inlichtingendiensten kritisch volgt, zegt dat de Dreigingsbeelden Terrorisme Nederland (DTN) het karakter hebben van korte nieuwsberichten met zwaar aangezette koppen zonder duidelijke bronvermelding en analyse, en zeker niet bedoeld om angst weg te nemen.

Bang voor komst islamitische bootvluchtelingen

Doordat de Nederlandse overheid het dreigingsniveau permanent substantieel hoog blijft beoordelen zonder daarbij concrete dreigingen te kunnen of te willen aangeven, wakkert die overheid angstgevoelens en verrechtsing van het politieke klimaat aan. Verrechtsing, die zelfs de angst voor de overtocht van islamitische bootvluchtelingen zo doet toenemen dat extreemrechtse radicale Nederlandse onderkruipsels de sociale media overspoelen met harteloze opmerkingen als: "Dat scheelt weer 700 uitkeringen, maal 50 jaar. Kassa."

 

En wat zegt de Nederlandse regering? Dat ze bang is dat de herverdeling binnen Europa van asielzoekers die hun leven wagen voor een beter bestaan een aanzuigende werking zou kunnen hebben. En die angst is dan weer goed voor het stemgedrag van de verrechtste Nederlandse kiezer, die politieke partijen zullen belonen die de islamitische bootvluchtelingen hebben weten te weren.

De doorsnee Nederlander moet er op kunnen vertrouwen dat de Nederlandse autoriteiten op transparante wijze communiceren hoe zij elke dag opnieuw beoordelen of het pakket aan maatregelen, opgesomd in het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme, in Nederland nog afdoende is. De media moeten toetsen of de autoriteiten naar behoren hun werk doen.

Politiek gewenste dreigingsanalyses 

Het heeft er echter alle schijn van dat de NCTV en Nederlandse veiligheidsdiensten een speelbal dreigen te worden van de nationale en Europese (partij-)politiek.

De volgende stap mag niet worden gezet, namelijk dat dreigingsanalyses kunstmatig in stand worden gehouden zolang regerings- en andere politieke partijen dat goed uitkomt.

Het rommelt bij de AIVD

28 maart 2015

AIVD management moet beter communiceren met de werkvloer 

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD is een gesloten bolwerk. Dat kenmerkt een geheime dienst. Maar daarbinnen is het al lang geen “koek en ei” meer, is er sprake van een tweedeling en verschijnen er veel scheuren in het bastion. In de grote grijze koelcellen van Zoetermeer heerst een kille hokjesgeest. Intern overleg loopt stuk, onderling wantrouwen groeit explosief. Begrip en een luisterend oor worden in de openbaarheid gezocht; voor een geheime dienst een desastreuze situatie. 

Vertrouwensbreuk management en werkvloer AIVD

In een gesloten instantie als een inlichtingendienst moet het management een open en eerlijke relatie hebben met de werkvloer. Maar dat management communiceert heel gebrekkig, verschuilt zich achter wet- en regelgeving, smoort discussies in de kiem en vertoont een weigerachtige houding in een door de werkvloer gewenste, nee geëiste transparantie. 

Loyaliteit AIVD-werkvloer ondergraven door in de kiem gesmoorde discussies

Met repressief optreden zorgt het AIVD-management voor een absoluut vriespunt in de relatie met de werkvloer. Smeekbedes om te worden gehoord, worden genegeerd. Voor het personeel is de limiet van decennia lange loyaliteit bereikt. 

AIVD-personeel zoekt de openbaarheid

Ongenoegens over reorganisaties werden bij de AIVD altijd binnenskamers besproken. Vanwege gebrekkig overleg wordt nu gezocht naar verdedigingsmogelijkheden in de openbaarheid van een ambtenarenrechter.

Vorig jaar zomer werd hardop kritiek geuit op de salarisverhoging van (delen van) het management. De ergernis spitste zich toe op het verzwijgen daarvan. Er wordt geheimzinnig gedaan over belastinggeld!

Recent deden honderden medewerkers openlijk een oproep voor een betere cao voor ambtenaren. Een unicum dat een verandering in het arbeidsethos van de AIVD’er verraadt. Zelfs een bestuurder van de vakbond CNV sprak van een bijzondere situatie.

Die bijzondere situatie blijkt ook uit een vijftigtal bezwaren die de ‘Adviescommissie bezwaarschriften Algemene wet bestuursrecht inzake personele aangelegenheden’ heeft ontvangen van AIVD’ers met betrekking tot niet nagekomen financiële garanties bij hun functioneel leeftijdsontslag.

Al met al de constatering dat nooit eerder zoveel ontevreden berichten naar buiten sijpelden. Wat is er toch aan de hand? 

Intrekking Verklaring van Geen Bezwaar

In een razendsnel tempo groeit de onrust over het steeds vaker intrekken van de Verklaring van Geen Bezwaar (VGB) van AIVD-personeel. Dit gebeurt niet vanwege disloyaliteit aan de geheime dienst, maar vanwege privéomstandigheden!

Het personeel heeft vragen gesteld aan het management als: "Waarom worden gewaardeerde collega’s na jaren van trouwe dienst plotsklaps als mogelijk veiligheidsrisico beoordeeld en wat moet ík doen om die situatie te vermijden?"

Omdat heldere antwoorden achterwege blijven, ontstaat een grimmige polemiek. Herhaaldelijk klinken er verwijten richting de AIVD-top over gebrek aan transparantie en over het onvoldoende verstrekken van heldere criteria met betrekking tot de VGB-problematiek.  

Discussies in de kiem gesmoord

En dan worden de verhoudingen tussen management en werkvloer plotsklaps explosief. Het management van de AIVD gooit olie op het vuur door leidinggevenden op te dragen om aanzwellende discussies in de kiem te smoren. Hierdoor wordt de loyaliteit van het personeel ondergraven en vergroot het zelfs het risico dat gevoelens van onvrede buiten de gebouwen worden besproken. Dat is dom!

Onderzoek door Commissie van Toezicht

Leden van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) moeten urgent en zelfstandig een controleonderzoek doen naar de rechtmatige en transparante uitvoering van de Wet veiligheidsonderzoeken bij herhaalonderzoeken van AIVD-personeel. De commissie heeft immers volledige toegang tot alle relevante informatie.

Maar de hoofdrol moet worden gelegd bij een transparant communicerend AIVD management. De autocratische houding van topambtenaren moet drastisch op de schop. 

AIVD-personeel onbeschermd  op straat gezet 

Binnen een geheime dienst moeten persoonlijke zorgen intern veilig en met garanties kunnen worden besproken. Als dat niet kan uit angst voor represailles, kweek je blijvend kwetsbare en dus chantabele medewerkers. Wanneer je die medewerkers bovendien de toegang tot hun werkplek ontzegt, ben je ook controle en invloed op hen kwijt. En erger, hun loyaliteit.

De AIVD neemt een behoorlijk risico om personeel langs de kant van de weg te zetten. Begrip en een luisterend oor zijn immers buiten de dienst snel gevonden. Langduriger zorg zou een betere keus zijn geweest.

Lees ook!!:

https://www.nrc.nl/nieuws/2015/03/28/oudgediende-explosieve-situatie-op-werkvloer-va-1479270-a661398