Een satirische bijdrage, geïnspireerd door weblog 'De Speld' en een discussie tussen Bas Paternotte in 'de Volkskrant' met SP Tweede Kamerlid Ronald van Raak over geheimzinnigheden in de journalistiek.
Persvrijheid en
vaderlandsliefde! Twee handen op een buik?
SP-Tweede Kamerlid, Van Raak, wil de
mogelijkheid van onze geheime diensten beperken om journalisten in te zetten.
"Te laat", is de mening van Bas Paternotte in 'de Volkskrant'.
Geheime drukkerij 'de Volkskrant' op Ginkelse Heide
Het is bijzonder en verbazingwekkend dat juist satirisch
weblog De Speld pas op donderdag 27 juni 2013 nota bene in 'de Volkskrant' meldt
dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) een afdeling van
een geheime dienst zou hebben ontdekt op de Ginkelse Heide bij Ede.
Juist 'de Volkskrant' zou al decennia lang moeten weten dat het hier de
clandestiene, drukkerij van de Volkskrant zelf uit de jaren na de
Tweede Wereldoorlog betreft.
Uiteraard zegt de AIVD, bij monde van voorlichter Tinus de Jong, van
niets te weten en houdt de mogelijkheid open dat het " een klassiek
geval van een verlaten callcenter" kan zijn. De realiteit is echter
verbluffend schokkender.
Samenwerking 'De
Volkskrant' en BVD
De Volkskrant begon
als "krant in spe" ooit op het platteland met de uitgifte van
regionale blaadjes. Ook in Gelderland. In de Tweede
Wereldoorlog verdween de krant tijdelijk. Daarna, in mei 1945, kwam de
krant weer tot leven en zou in die tijd gedeeltelijk gedrukt zijn in
een ondergrondse drukkerij aan de rand van de Gelderse vallei.
Na de Tweede
Wereldoorlog nam 'de Volkskrant' officieel intrek in een pand aan de
Nieuwezijds Voorburgwal, maar verhuisde in de jaren zestig al snel naar de Wibautstraat.
Precies daar en toen kwam de samenwerking tussen 'de Volkskrant' en de
Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) tot stand.
BVD-drukkerij
De BVD, in
samenwerking met West-Europese veiligheidsdiensten, na de oorlog op
zoek naar overblijfselen uit de Duitse bezettingstijd, had namelijk een nog
steeds werkende ondergrondse drukkerij ontdekt in de omgeving van de Ginkelse
Heide. Maar in plaats van de drukkerij te ontmantelen, werd besloten het spel
met de eigenaar 'de Volkskrant' onder voorwaarden mee te spelen. De drukkerij
in Ede mocht blijven mits de BVD daar allerlei krantjes en
partijprogramma's van linkse oppositiebewegingen, als de CPN, de
vakbeweging, de Rode Jeugd, de Socialistische Partij uit Oss, krakersbewegingen
en subversieve verenigingen als BLUF en de "witte BVD" mocht drukken.
BVD-agenten
kregen schrijfles
Natuurlijk moesten BVD'ers worden geschoold
in het journalistieke werk. Op de bovenste verdieping van 'de Volkskrant' aan
de Wibautstaat in Amsterdam gaven redacteuren schrijfles. Daarvan maakten
naar schatting zestig medewerkers van de BVD van de operationele afdeling
Amsterdam gebruik. Hier konden ook gegevens tussen de krant en de
veiligheidsdienst legaal worden uitgewisseld. Legaal, omdat er nog geen wetten
waren die dat verboden.
Gereformeerd
Het van oorsprong
katholieke karakter van de krant verdween en daarvoor in de plaats kwam een
meer gereformeerd signatuur vanuit de BVD. Tegelijkertijd ging de toon van
de krant over van een milde naar een scherpere toon. Vanaf dat moment richtte
de krant zich op de 'jongere progressieve lezer'. Logisch; de combinatie 'de
Volkskrant' - BVD ging steeds beter draaien. En als je dan gewend raakt aan het
schrijven van partijprogramma's van linkse clubjes, dan zie die tendens vanzelf
terug in de krant.
Zowel de BVD als de
krantenredactie groeiden snel, en werden uitgebreid met academici, terwijl
daarvoor voornamelijk zelfopgeleide gereformeerde oud-verzetsstrijders
en katholieke journalisten de dienst uitmaakten. Hoofdredacteur Harry Lockefeer
een linkse intellectueel, werkte in die tijd nauw samen met oud-verzetsstrijder
en het hoofd van de BVD, Andries Kuipers.
Paternotte wil legalisatie
Is het louter
toeval dat journalist Bas Paternotte in diezelfde Volkskrant de ruimte krijgt
een debat aan te gaan met SP Tweede Kamerlid Ronald van Raak over journalisten
die bron kunnen zijn van de AIVD? Natuurlijk niet.
De journalist
Paternotte probeert de rol van de journalistiek na de ontdekking van de
jarenlange samenwerking tussen 'de Volkskrant' en de BVD/AIVD niet alleen van
alle blaam te zuiveren.
Nee, hij wil een volksvertegenwoordiger
ervan overtuigen het een zaak van vaderlandsliefde te vinden, die hij kennelijk
mist bij de SP. "De AIVD waakt over onze veiligheid namens de
majesteit, en een verzoek van de majesteit sla je niet bij voorbaat af', vindt
Paternotte. Hij wekt hiermee op zijn minst de indruk al
veel langer op de hoogte te zijn van de "Ginkelse geheime samenwerking"
tussen krant en dienst.
SP-Kamerlid, Van Raak, wil
de mogelijkheid van onze geheime diensten beperken om journalisten in te
zetten. "Te laat", is de mening van Bas Paternotte in 'de
Volkskrant'.
|
Staatsgeheim
En uiteraard weet
Ronald van Raak van de SP van niets.
Het is een
staatsgeheim dat 'de Volkskrant' en de BVD in eendrachtige samenwerking ooit
het partijprogramma van de radicale, subversieve, niet vaderlandslievende en
met de communisten heulende Socialistische Partij schreven op de bovenste
verdieping in de Wibautstraat en drukten in de clandestiene drukkerij van 'de
Volkskrant' op de Ginkelse Heide.
Media en inlichtingendiensten samen verder
Is hiermee de veel
gehoorde, maar veel minder gedeelde stelling dat veel manieren van werken van
de journalist en die van de medewerker van een geheime dienst met elkaar
overeenkomen een beetje onderbouwd? Zo ja, dan kunnen ze samen verder! Daar
heeft de Nederlandse volksvertegenwoordiging niets over te vertellen.
Persvrijheid en vaderlandsliefde! Al jaren twee handen op een
buik? Nooit geweten!
